افزودنی های خوراک دام و طیور امروزه به مهمترین بخش جیره غذایی آنها تبدیل شده است. با توجه به گسترش و افزایش جمعیت، روشهای سنتی دامداری و کشاورزی پاسخگوی تامین غذای بشر نمیباشد. ازین رو اهمیت استفاده از افزودنی های خوراکی در تغذیه طیور بیشتر شده است.
افزودنی های خوراک بخش جدایی ناپذیر تغذیه دام، طیور و آبزیان می باشند.
دام
طیور
آبزیان
افزودنی های خوراک دام، طیور و آبزیان
استفاده از افزودنیهای خوراک موجب کاهش زمان پرورش، کاهش هزینههای مدیریتی و انرژی میگردد. بنابراین انتخاب افزودنی خوراک با کیفیت در پرورش دام و طیور بسیار حائز اهمیت میباشد.
افزودنی های خوراک طیور، دام و آبزیان شامل مواد مغذی و یا غیر مغذی می باشند که به خوراک اضافه می شوند تا عملکرد رشد، مصرف خوراک و بهره وری مصرف خوراک را برای تولید اقتصادی و نیز پرورش حیوانات سالم را بهبود بخشیده و یا فراهم آورند. این ترکیبات شامل اسیدهای آمینه، ویتامین ها، آنتی اکسیدان ها، آنزیم ها، توکسین بایندرها و … می باشند. به طور کلی موارد فوق به سه دسته اصلی تقسیم می گردند:
- دسته اول ترکیباتی هستند که کیفیت خوراک را افزایش داده و مانع از فساد پذیری زودرس آن می گردند.
- دسته دوم ترکیبات تغذیه ای هستند که تامین نیاز ریزمغذی های جیره را برعهده دارند.
- دسته سوم شامل موادی می گردند که کارایی دسته دوم را در جیره افزایش می دهند.
انواع افزودنی های خوراک
- آنزیمها (کاتالیزورهای هضم مواد خوراکی – فیتاز)
- پروبیوتیکها (میکروبهای مفید)
- پریبیوتیکها (الیگوساکاریدها)
- سیمبیوتیکها (مخلوطی از پرو و پریبیوتیک)
- اسیدیفایرها (اسیدی کنندها)
فیتوبیوتیکها و طعمدهندهها (داروهای گیاهی) - ضدعفونیکنندهها (حذف ویروسها و باکتریهای مضر)
- توکسین بایندرها (جذب و خنثی مایکوتوکسین ها)
- آنتی اکسیدانها
- ویتامین ها (کولین کلراید، بتائین هیدروکلراید، اینوزیتول، ویتامین c و …)
- مواد معدنی
- اسیدهای آمینه (لیزین، متیونین، ترئونین، متیونین هیدروکسی آنالوگ، تریپتوفان، والین، گوانیدینو استیک اسید و…)
- کوکسیدیواستاتها (جلوگیری از کوکسیدیوز)
- رنگدانهها (کاروتنوئیدها)
- فسفاتها (مونو کلسیم فسفات و دی کلسیم فسفات)
- پلت چسبانها ( استحکام پلت)
- امولسیفایرها
مکمل ها و افزودنی های دام، طیور و آبزیان معمولا نسبت به مواد اصلی جیره غذایی هزینه بالاتری دارند. بنابراین باید در انتخاب افزودنی های خوراک باکیفیت دقت لازم صورت بگیرد.